100 ton Circulair bunkerbeton

Toen in 2017 twee huizen IN ‘S-GRAVENZANDE WERDEN GESLOOPT kwamen er uitzonderlijke funderingen tevoorschijn: twee Duitse bunkers uit de Tweede Wereldoorlog van Stelling 53. De bunkers werden blootgelegd om opnieuw als fundering te dienen. Dit keer voor één groot huis.

Twee gecamoufleerde scherfmuren van elk 6 meter lang en 4,5 meter hoog pasten niet in het nieuwe funderingsplan en moesten wijken. Stichting Stelling 33 zocht daarom samen met de eigenaar naar een gepaste oplossing. 

Er werd samen met de gemeente Westland en gemeente Rotterdam onderzocht of de muren konden worden afgezaagd en verplaatst. Dit kon echter door de tijdsdruk net niet doorgaan. De muren werden daarom op conventionele wijze gesloopt waarna plan B in werking trad: het vinden van een gepaste nieuwe bestemming voor de 100 ton aan gesloopt bunkerbeton. 

Voor alle oorspronkelijke ingrediënten uit het beton is inmiddels een bestemming gevonden.

Van het wapeningsijzer worden door IJzerij Paulus kledinghangers en lampen gemaakt als onderdeel van de Cocondo Collectie. Deze meubellijn is ontworpen door Remko Verhaagen voor ons project Cocondo. Tijdens een crowdfunding campagne op Voordekunst zijn de hangers en lampen verkocht en werden de inkomsten gebruikt voor de restauratie van de pilotbunker van Cocondo. Zo kon de sloop van de ene bunker bijdrage aan de restauratie van een andere.

Om alle overige grondstoffen uit het bunkerbeton te kunnen recyclen is twee jaar lang gezocht naar partijen die deze uitdaging aandurfden. Het werd een zoektocht die vooral aantoonde hoe conservatief de wereld van bouw en recycling kan zijn. Toch vonden we twee mensen die het aandurfden: Dick Eerland van Circulair Mineraal en Cor Hoogeveen van Eterno Minerals of the World.

Voor het terugwinnen van alle grondstoffen is gebruik gemaakt van de bijzondere CM-breker van Circulair Mineraal. Deze installatie, opgebouwd uit eveneens gerecyclede machines, scheid het zand, grind en cementsteenpoeder weer volledig van elkaar. Het zand en grind zijn geschikt voor inzet als toeslagmateriaal voor nieuw beton. Het cementsteenpoeder is een vulstof, geschikt voor inzet in de betonindustrie voor de productie van zelfverdichtend beton.

Het grind en zand is door Eterno Minerals of the World gebruikt voor twee bijzondere terrazzo-projecten. In de ontvangsthal van de nieuwe Koninklijke Nederlandse Munt is er van 90 ton een circulaire terrazzovloer gemaakt. Waarop na voltooiing de munt werd geslagen in het kader van 75 jaar vrijheid. Van de overige 10 ton is een circulaire terrazzovloer, keukenblad en wasbak gemaakt in de pilotbunker van Cocondo.